FM Verici Devresi(FM Tranceiver Circuit)

DENEYİN AMACI         : Frekans modülasyonlü haberleşmenin incelenmesi TEORİK BİLGİLER       : FM sinyali iki şekilde üretilir. 1-Doğrudan üretim 2-Dolaylı üretim. İlk yöntemde modülatör taşıyıcı frekansı üreten bir osilatörden ibarettir. Ancak osilatörde kondansatör ile birlikte bir de varaktör kullanılır. Varaktör kapasitif değeri (sığası) üzerine uygulanan gerilime bağlı olarak değişen bir tür kapasitif diyottur. Kapasitif değer değiştikçe, osilatörün ürettiği frekans da değişir. Böylelikle, bilgi sinyali taşıyıcının frekansını değiştirmiş olur. İkinci yöntemde ise bilgi sinyali önce bir entegratör devresinden geçirilir (Entegratör devresi bir tür alçak geçiren elektronik filtredir.). Daha sonra bilgi sinyali bir faz modülatörüne uygulanır. Ancak, genellikle faz modülatöre uygulanan taşıyıcının frekansı olması gerekenden daha düşüktür. Daha sonra bu sinyal frekans çarpıcılarından geçirilir. (Faz modülasyonu ve frekans modülasyonuna bir arada açısal modülasyon adı da verilir.) Doğrudan üretim yönteminde kullanılan osilatör (frekansı sürekli değiştiği için) kristalsiz bir osilatördür. FM yayıncılığının ilk yıllarında böyle bir osilatörün frekans kararlılığını sağlamak çok güçtü. Bu sebepten, frekans kararlılığı daha yüksek olan dolaylı üretim yöntemi banimsenmişti. Oysa günümüzde kristalsiz osilatörlerin frekans kararlılığını sağlamak için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bu sebepten FM yayıncılığında varaktör kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. DENEY BAĞLANTI ŞEMASI

DEVRENİN ÇALIŞMASI           : Şekilde iki transistorlu FM verici devresi görülmektedir. Girişte kapasitif mikrofon kullanılması, seslerin daha hassas olarak alınmasını sağlar. Devre iki kısımdan meydana gelmiştir. Birinci kısım, mikrofon preamplifikatörü (ön yükselteç), ikinci kısım modülatör/osilatör devresidir. Osilatör katındaki ayarlı kondansatör (trimer) ile vericinin yayın yapacağı frekans değeri ayarlanır. Örneğin 95MHz' de yayın yapmak istiyorsunuz. Bir FM radyonun istasyon ibresi 95MHz üzerine getirilir. FM vericiye gerilim uygulanır ve trimer kondansatör ayarlanmaya başlanır. 95MHz' in olduğu yerde osilatör hışırtısı duyulunca ayarlama işlemi bitirilir. Verici artık 95MHz frekansına ayarlanmıştır. L1 bobini bir kalem üzerine 1mm' lik telden 6-8 spir arası sarılır. Daha sonra kalemden çıkarılarak üzerine eritilmiş mum dökülmelidir.