Son zamanlarda çöp posta (spam e-mail) sayım oldukça fazlalaştı. Bunlarla bir şekilde herkes başa çıkıyor ama hala bazı kullanıcıların önlerine gelen her şeyi bütün e-posta listelerine tekrar göndermelerinin, bu postalardaki zararlı mesajları tıklamalarının ve virüs bulaşmalarının önüne geçilemiyor. Özellikle de doğruluğunu hiç bir şekilde araştırmadan, hemen iletilen mesajlar tepemi fena halde attırıyor. En son olarak “John Hopkins” (doğrusu : Johns Hopkins) üniversitesinden gelen kanser ile ilgili “çok önemli” bilgilendirmeler geldiğinde arkadaşımı uyardım. E-posta listesindeki herkese sorup soruşturmadan gönderdiği mesajı bir çok ciddiye alan kişi olmuştu. Neyse ki herkese bir özür mesajı ile bu e-postanın yanıltıcı bilgi içerdiğini tekrar yazdı ve bu kişiler yanlış bilgi yüklenmesinden kurtulmuş oldular.
Peki, bu tür yanıltıcı (ve daha kötüsü) bize zarar vermek isteyen e-postalar hakkında ne yapabiliriz? İşte kolayca yapabileceğiniz bazı kontroller:
Bu e-postaların bir kısmı İngilizce’de “Hoax” olarak adlandırılan, “şehir efsanesi”, asparagas haber vb. barındıran, genelde zararsız e-postalar. Tabii, zararsızdan kastım, herhangi bir virüs ya da zararlı bağlantı içermemeleri. Ama yarattıkları bilgi kirliliğinin zararlı olma ihtimali her zaman var. Eğer gelen e-postadaki bilgi çok ilgi çekici, korkutucu, duyulmamış vs. ise hemen bir kontrol yapmakta fayda var. Elimizin altında Google gibi bir araç var. Güvenilir sitelerden haberin doğruluğu kontrol edilebilir. İngilizce bilenler, “hoax” ları listeleyen sitelere bakabilirler. Örneğin yukarıdaki kanser haberi için Google’a “Hoax John Hopkins” yazmanız yeterli. Hemen bu e-postanın “hoax” olduğunu belirten onlarca site çıkıveriyor karşınıza.
Artık çok bilinen bazı e-postalar da Afrika’daki zengin devlet başkanının oğlundan, karısından vs. gelen, milyonlarca doları transfer etmek için sizden yardım isteyen e-postalar. Parayı transfer etmek için siz 5-10 bin dolarcık bir komisyonu bize bir gönderin, sonra milyon dolar sizin hesabınızda türü kandırmacalar. Maalesef hala kananlar varmış! Daha da abartıp, bu mesajları Google Translate ile çevirip Türkçe gönderenler de var. Ama bunlar çevirinin mükemmel olmamasından dolayı daha kolay yakalanıyorlar. Bu konuda tek tavsiyem, tanımadığınız insanlara hiçbir şey göndermeyin, nokta...
En zararlı e-posta tiplerinden biri, bankalardan ya da güvenilir bildiğiniz diğer sitelerden (örneğin PayPal, Twitter, Facebook vb) gelir gibi görünen zararlı postalar. Bildiğiniz gibi hiçbir banka ya da bu güvenilir siteler şifre, anne kızlık soyadı vs. gibi bilgileri e-mail ile istemiyor, ya da güncellemeleri e-posta yolu ile yapmıyor. Ne kadar güvenilir görünürse görünsün, bu tür mesajlara rağbet etmeyin. Bu mesajları ayırmanın birkaç püf noktası var:
Bu e-postaların bir kısmı İngilizce’de “Hoax” olarak adlandırılan, “şehir efsanesi”, asparagas haber vb. barındıran, genelde zararsız e-postalar. Tabii, zararsızdan kastım, herhangi bir virüs ya da zararlı bağlantı içermemeleri. Ama yarattıkları bilgi kirliliğinin zararlı olma ihtimali her zaman var. Eğer gelen e-postadaki bilgi çok ilgi çekici, korkutucu, duyulmamış vs. ise hemen bir kontrol yapmakta fayda var. Elimizin altında Google gibi bir araç var. Güvenilir sitelerden haberin doğruluğu kontrol edilebilir. İngilizce bilenler, “hoax” ları listeleyen sitelere bakabilirler. Örneğin yukarıdaki kanser haberi için Google’a “Hoax John Hopkins” yazmanız yeterli. Hemen bu e-postanın “hoax” olduğunu belirten onlarca site çıkıveriyor karşınıza.
Artık çok bilinen bazı e-postalar da Afrika’daki zengin devlet başkanının oğlundan, karısından vs. gelen, milyonlarca doları transfer etmek için sizden yardım isteyen e-postalar. Parayı transfer etmek için siz 5-10 bin dolarcık bir komisyonu bize bir gönderin, sonra milyon dolar sizin hesabınızda türü kandırmacalar. Maalesef hala kananlar varmış! Daha da abartıp, bu mesajları Google Translate ile çevirip Türkçe gönderenler de var. Ama bunlar çevirinin mükemmel olmamasından dolayı daha kolay yakalanıyorlar. Bu konuda tek tavsiyem, tanımadığınız insanlara hiçbir şey göndermeyin, nokta...
En zararlı e-posta tiplerinden biri, bankalardan ya da güvenilir bildiğiniz diğer sitelerden (örneğin PayPal, Twitter, Facebook vb) gelir gibi görünen zararlı postalar. Bildiğiniz gibi hiçbir banka ya da bu güvenilir siteler şifre, anne kızlık soyadı vs. gibi bilgileri e-mail ile istemiyor, ya da güncellemeleri e-posta yolu ile yapmıyor. Ne kadar güvenilir görünürse görünsün, bu tür mesajlara rağbet etmeyin. Bu mesajları ayırmanın birkaç püf noktası var:
o Genelde imla hataları ya da düşük cümleler barındırıyorlar. Büyük kurumlar, binlerce kişiye giden mesajlarda genelde böyle hata yapmazlar.
o Tehdit içeriyorlar. Örneğin : “3 gün içinde güncellemezseniz hesabınız askıya alınacaktır” gibi.
o Sahte bağlantılar içeriyorlar. Bu bağlantıları ortaya çıkarmak için şöyle bir yol izleyebilirsiniz. Örneğin, bağlantı www.facebook.com gibi güvenilir bir site adresi gösteriyor olabilir. Bağlantıya kesinlikle tıklamadan, imleci bağlantının üzerinde gezdirin (üsttekinde deneyin). Bağlantının altında (ya da tarayıcınızın alt köşesinde) 192.168.1.1 ya da www.facebookfake.mysite.ch/xyz.aspx gibi şeyler gördüğünüzde hemen o postadan kurtulun! En iyisi, bildiğiniz siteleri favori listenize eklemek ya da üşenmeden adreslerini elle girmek. (192.168.1.1 modem adresidir, biliyorum!)
Aslında en iyisi, tanımadığınız ya da güvenli olduğuna emin olmadığınız tüm e-postalara kuşkuyla yaklaşmak. Ama tabii örneğin Facebook’ta tanımadığı, hayatında görmediği insanları arkadaş olarak ekleyen bir nesile bunları söylüyor olmak umutlarımı azaltıyor. Sonuçlarının sandığınızdan çok daha kötü olabileceğini belirterek biraz korkutayım hiç olmazsa!
Aslında en iyisi, tanımadığınız ya da güvenli olduğuna emin olmadığınız tüm e-postalara kuşkuyla yaklaşmak. Ama tabii örneğin Facebook’ta tanımadığı, hayatında görmediği insanları arkadaş olarak ekleyen bir nesile bunları söylüyor olmak umutlarımı azaltıyor. Sonuçlarının sandığınızdan çok daha kötü olabileceğini belirterek biraz korkutayım hiç olmazsa!
0 yorum:
Yorum Gönder