15 Şubat 2011 Salı



Bugünün bebekleri o kadar değişken bir dünyada doğuyorlar ki, şu anda zar zor hayatını sürdüren bazı teknolojiler, onlar okula giden bir çocuk ya da genç oldukları zaman muhtemelen çoktan tarih sahnesinden silinmiş olacak. İşte bazı tahminlerim :

Video cihazları ve kasetler
DVD 1995’te icat edilmişti. O sıralarda VHS kasetler Betamax’a karşı zafer kazanmışlar ve piyasa hakimiyetinin keyfini sürüyorlardı. Ancak şu anda evlerimizde eskiden kalmış ve muhtemelen hiç kullanılmayan video cihazları dışında artık ne yeni üretim var, ne de VHS kaset arayanlar. Bunları kiralayanlar da başka işlere çoktan döndüler. Bugünün bebekleri büyüdüğünde onlara neredeyse kitap boyutundaki bir kasetin DVD’den en az dört kez daha kötü rezolüsyonlu ve sadece 2 saatlik film alabildiğini anlatmak pek kolay olmayacak. Gerçi o zamana kadar muhtemelen DVD de kalmayacak, o da ayrı. Şimdiden Blue-ray bayağı hayatımıza girmiş durumda...

Seyahat Acentaları
Çevrimiçi tatil, seyehat, rezervasyon vb. siteleri o kadar çoğaldı ki, bir 10 sene içinde seyahat acentasının kapısını çalıp, katalogdan gidecek yer seçecek kimse kalacak mı, gerçekten merak içindeyim.

Kitapçılar-Kitap ve Dergiler
Gerçi özellikle kitapçılar ülkemizde hiçbir zaman ilgi görmemişti ama ileride durum daha da kötüleşecek onlar için. Daha şimdiden Amazon’da e-kitap satışı normal kağıda baskı kitapların sayısını geçmiş durumda. iPad ve benzeri tabletlerin giderek yaygınlaşması ve ucuzlaması en azından kitapçıların sonunu hazırlayacak bence. Yine de basılı kitapların en azından bir nesil daha ortalıkta olacağını sanıyorum, ama hiçbir zaman emin değilim! Olsalar iyi olur, basılı kitapları hala seviyorum.

Haritalar
GPS cihazları gittikçe küçüldü, fonksiyonları arttı. Artık çoğumuzun telefonunda da GPS var. Aradığımız yerleri, restoranları vs. bulmak için daha çok onları kullanır olduk. Bir yere gitmeden önce şöyle bir Google Maps’e göz atmayanımız pek kalmadı. Artık adres sormak gibi, cebinde kağıttan bir harita taşımak da çoktan tarihe karışmak üzere. Zaten muhtemelen bir yer sorana ya da yolunu kaybedene uzaylı gibi bakılmaya başlanacağı günler çok uzakta değil.

Gazetelerdeki Seri İlanlar
Sahibinden.com gibi siteler çıktığından beri gazetelerde seri ilan baktığımı hatırlamıyorum. Sitelerdeki dinamik içerik varken, seri ilan sayfalarının da uzun süre yaşaması zor görünüyor.

Ansiklopediler
Eskiden özenle fasiküller biriktirilerek uzun sürede edinilen, daha yakın geçmişte gazeteler tarafından verilen birçok ansiklopedi vardır çoğunuzun anne babasının evinde. Ben de çok ödevimi evdeki heybetli Meydan-Larousse ciltlerinden yapmışımdır. Ama artık elinizin altında Google ve Wikipedia varken kaçınız onlara bakma ihtiyacını hissediyorsunuz? Yine de internetteki her bilginin doğru olmayabileceğini bilerek, sağlam kaynaklardan bilgiye erişmekte fayda var.

CD’ler
DVD’nin bile geleceği tehlikede iken, çok daha az bilgi saklayabilen müzik CD’leri, VCD’ler ve veri taşıyan CD’lerin uzun zaman yaşayabilmesi çok mümkün görülmüyor. Artık en basit MP3 çalıcı veya USB bellek bile bir CD’den çok daha fazlasını saklayabiliyor. Internet hızlarının çok artması müzik ve video içeriğini indirmeyi hatta çevrimiçi olarak seyretmeyi/dinlemeyi kolaylaştırdığı için, geleceğin dünyasında CD’lere yer yok!

Sabit telefonlar
Hala sabit hatlarımızı bayağı yoğun bir şekilde kullanıyor olsak da (en azından ADSL erişimi için), sabit telefonlar da yavaş yavaş hayatımızdan silinecek. 3G ve daha ileri teknolojiler sayesinde onlara zaten ihtiyacımız da kalmayacak. Sabit bir telefon geleceğin evlerinin antikası olmaya aday şimdiden.

Film Kullanan Fotoğraf Makineleri
Aslında bunlara kaset kullanan kameraları da eklemek lazım. Şu anda bile kimse makina fotoğraf çektikten sonra çektiği resmi anında görmemeye dayanamıyor. Düşünün ki bir de eskiden film koymayı unutmak, filmin yanması, iyi çıkmaması riskleri vardı. Kasetli kameralar da benzer durumda. Kimse analog (gerçi bazıları dijital ama) bir kaseti bilgisayara aktarmak için vakit kaybetmek istemiyor. Anında çekeceksin, göreceksin, istemediğini sileceksin. Film kullanan profesyonel fotoğraf makinaları da artık yerlerini megapiksel hesabını tutamadığımız dijitallere terk etmeye başladılar zaten.

Telefon Rehberleri
Sanırım bunu uzun uzun anlatmaya gerek yok. En son ne zaman sarı sayfalı bir telefon rehberi gördünüz? Sahi, ankesörlü ve kredi kartlı telefon kulübeleri daha ne kadar dayanacak acaba?

Kataloglar
Eskiden firmalar gösterişli, kalın, yüzlerce sayfalık ürün katalogları verirlerdi. Çevrimiçi kataloglar dururken bunlara bakmayı akıl edenler var mı ki?

Faks makinaları
Tarayıcıyı kullanabiliyor musunuz? Sonra ortaya çıkan pdf dosyasını da e-posta ile gönderebilirsiniz değil mi? Eee, faks makinasına ne gerek var?

Resim çerçeveleri
Sadece tek bir resmin konduğu, yıllarca değişmeyen resim çerçevelerinin yerini de gittikçe ucuzlayan elektronik benzerleri gittikçe daha fazla almaya başlıyorlar.

Televizyon/radyo reklamları
TV ve radyo reklamları tamamen yok olmasalar da, Internet ortamındaki reklam pastasının günden güne büyüyeceği kesin. Zaten muhtemelen ileride birbirinden ayırmak zorlaşacak, çünkü televizyonlar da Internet üzerinden yayın yapıyor olacaklar. Bunun sonucunda da bir sonraki madde geçerli olacak:

Uydu antenleri, karasal antenler
Internet hızlarının gittikçe artması ile birlikte bütün TV ve radyo içerikleri yavaş yavaş Internet’e taşınıyor olacak. Bu da hem görüntü kirliliği hem de elektromanyetik kirliliğin azalmasına yardım edecek. Başınızı kaldırıp bir göz atın. Çevremizdeki bunca uydu anteninin ve radyo vericisinin yarattığı çirkin görüntüden kurtulmak güzel olmaz mıydı?

Yukarıda yazdıklarım ilginç geldi mi? Belki de olmaz diye düşünüyorsunuz. Ancak 80’lerde ve hatta hatta 90’larda çocuk olanların aklına bile gelmeyecek teknolojilere sahibiz şimdi. Örneğin cep telefonu standardı GSM’in daha 1994’te kabul edildiğini ve ülkemizin cep telefonu ile doğru düzgün tanışmasının 2000’leri bulduğunu anımsatırım. Şu anda hangimiz cep telefonsuz bir hayat düşünebiliyor? Bu arada 70 ve 80’lerde çocukluğunu yaşamış biri olarak, o yıllara ait de bir teknoloji nostaljisi de yazmak istiyorum. Yakında...